2023-08-18
Zastanawiasz się, jak się pisze coraz – razem czy może osobno? Nic dziwnego, to jedna z wielu form w języku polskim, która tak często budzi wątpliwości. I to nawet tych całkiem wprawnych użytkowników języka. Przyjrzyjmy się dlaczego.
Coraz czy co raz – która forma jest poprawna?
A zatem coraz czy co raz – która z form jest poprawna? I jak to się dzieje, że obie pisownie widujemy od czasu do czasu na łamach książek i prasy? Nasza krótka odpowiedź na razie niczego tu nie wyjaśnia, a jedynie skutecznie podgrzewa atmosferę, bowiem właściwe są … oba rodzaje zapisu. Tak, oba! A klucz do rozwikłania tej ortograficznej zagadki kryje się w kontekście użycia tych form.
Coraz jako stopniowe nasilanie się cechy
Jak podaje Słownik Języka Polskiego, pisownia łączna coraz obowiązuje w dwóch przypadkach. Po pierwsze, kiedy wyraz informuje o informujący o nasilaniu się cechy lub zjawiska, co obrazują przykładowe zdania:
Wieczorami na skraju lasu robiło się coraz bardziej tajemniczo i niebezpiecznie, czy
Zdawało się, że trzymał ją coraz mocniej, tak bardzo bał się zbliżającego się rozstania.
Drugi przypadek natomiast dotyczy sytuacji, w której zwrot informuje o tym, że coś często się powtarza, przez pewien czas, w krótkich odstępach, na przykład:
Impreza trwała już kilka godzin i serwowano coraz to dziwniejsze trunki, lub
Trudno było zrozumieć o czym mówi, bo coraz to zmieniał wersję zdarzeń.
Co raz – bo wyjątek od reguły też istnieje
Przyjrzyjmy się teraz zwrotowi co raz, który w odpowiednim kontekście również będzie poprawny – pisany rozłącznie. Zdarzy się to w sytuacji, kiedy mowa o zdarzeniu, które można policzyć, jak:
Bardzo zapadło mi w pamięć to, co raz widziałem na wybrzeżu.
Co raz się stało, może zdarzyć się i ponownie.
Bądź też w znaczeniu „za razem, bezustannie, wciąż”, np.:
Po tym, jak dał jej sygnał o przyjeździe, co raz wysyłała mu wiadomości.